O vakit kelamı uzatmayalım karşınızda Death Stranding…
Daha evvel de incelerken çok zorlandığım oyunlar olmuştu. Lakin Kojima’nın yeni yapıtı açıkçası bugüne kadar beni en çok zorlayan oyun oldu. GTA 5 ve Destiny’nin akabinde oyun dünyasının en büyük oyun çıkışlarından biriyle karşı karşıyayız. Hatta son 3 yılın en çok konuşulan oyunu Death Stranding desek haksız sayılmayız.
Bu noktada incelemeyi ikiye ayırmak en mantıklısı olacaktır. Birinci kısımda Kojima’nın daha evvel yapmış olduğu oyunları deneyimleyenler için görüşlerim yer alacak. İkinci kısımda ise bu sefer daha evvel Kojima oyunlarını çok fazla denemeyenler için görüşlerimi dinleyeceksiniz.
İncelemenin birinci kısmına başlayalım isterseniz…
Eğer MGS hayranıysanız, Kojima’yı çok seviyorsanız aslında çoktan oyunu ön sipariş verdiniz ve 8 Kasım için geri sayıma geçtiniz. Şayet almadıysanız, gidin oyunu alın. Zira Death Stranding bir Kojima hayranının istediği her şeyi ziyadesiyle veriyor.
İncelemenin birinci kısmı sona erdi. İkinci kısıma geçelim…
Sizin oyun keyfinizi berbat etmemek için anlatabileceğim birtakım şeylere Kojima Production tarafından hudut getirilmiş durumda. İnceleme sırasında izleyeceğiniz imajlar ve öykü tarafında anlatacaklarım Giriş ve 4. Kısım ortasını kapsıyor. 4. Kısım ve sonrası 11 Kasım’a kadar ambargo altında.
Death Stranding gelecekte dünyamızda yaşanmış bir felakete verilmiş olan isim. Kiralyum ismi verilen bir anti unsur çeşidi dünyamızda büyük bir yoğunluğa ulaşıyor ve arkası arkasına patlamalar gerçekleşiyor. Dünya süratle bir çöküşün içerisine çekilirken, insanların ruhları dünyamızda kalıyor ve KV ismini alıyor.
İnsanlık yıllarca birbirinden izole ve habersiz bir formda yaşamaya mahkum kalıyor. TimeFall ismi verilen fenomen istikrarları yeterlice bozarken, KV’ler yaşayan herkes için büyük bir tehdit haline geliyor.
Yaşayan her bir insan potansiyel KV etiketi taşıyor. Mevt bu yok olmak üzere olan dünyada en büyük kaygı. Zira ölen kimse öbür tarafa geçemiyor ve mevt saatinden itibaren nekrolaşma süreci başlıyor. Bu mühlet içerisinde ceset yakılmazsa nekrolaşma tamamlanıyor ve dünyaya yeni bir KV daha ekleniyor.
KV’lerin beşerlerle etkileşime girmesi ise çok daha büyük bir tehdit. KV’nin bir beşerle etkileşime geçmesi halinde devasa bir patlama ile unsur yok oluyor ve geride devasa bir krater bırakıyor. Oyunda bu olaya da Voidout yani Kararma deniliyor. Kararma sebebiyle kentler yok oluyor, binlerce insan bir anda ölerek KV haline geliyor. Bu yüzden insanların çok büyük bir kısmı dışarı adım atmaya bile korkuyor. Hem KV tehlikesi, hem de TimeFall korkusu toplumları daha da izole hale getiriyor.
TimeFall oyunda Türkçe’ye ZamanKıyım halinde çevrilmiş. Zamankıyım aykırı gökkuşağı görülmesiyle yağmaya başlıyor. Olağan yağmurlar, su buharının yeryüzüne düşmesi biçiminde gerçekleşirken, bu yağmur çeşidi yaşayan her canlı için büyük bir sorun teşkil ediyor.
Death Stranding sırasında kiral yoğunluk en yüksek düzeye ulaştığı için gökyüzünde kiralyum düzeyi çok yüksek bulutlar meydana geliyor. Bu bulutların yağdırdığı yağmur, yaşayan her canlı için vakti hızlandırıyor, değdiği vücutları geri alınamayacak formda yaşlandırıyor.
Üstelik yalnızca canlılar için değil, insan yapıları üzerinde de önemli aşındırıcı tesiri bulunuyor. Zamankıyıma mahruz kalan tüm yapılar aşınıyor ve bir manada yaşlanıyor. 100 yılda yaşlanacak bir bina, yalnızca birkaç yıl içinde yıkımın eşiğine geliyor.
Üstelik KV’ler Zamankıyımın tesirinin en yüksek olduğu yerlerde görülüyorlar. Böylelikle sıradan bir insanın elini kolunu sallayarak dışarı çıkması pek de mümkün olmuyor.
Peki, dünya böylesine kaygı içinde, birbirinden kopuk ve izole biçimde yaşarken nasıl hayatta kalacak? En kolay bir ilacı bile bir kentten başkasına götüremediğinizde ölümlerin önüne nasıl geçeceksiniz? Vefatlar arttıkça, bağlar koptukça KV ve kiralyum yoğunluğu artacağı için insanlık yok olmaya mahkum kalacak.
İşte Sam Porter Briges ve öteki taşıyıcılar tam bu noktada devreye giriyor. Makineler uzun teslimatları başarılı bir düzeyde yapacak yeteneğe sahip değil ve aşmaları gereken birçok pürüz var. Bu yüzden birilerinin yok olmamak için lojistiği sağlaması gerekiyor.
Taşıyıcılar ilaçları, yiyecekleri ve teknolojileri düğüm kentleri ortasında götürüp, getiriyorlar. Böylelikle vakitle insanların kahramanı haline geliyorlar. Herkes onlara beğeni yollarken, Fragile Inc. üzere kargo şirketleri kuruluyor. Böylelikle beşerler bir sefer daha geleceğe umutla bakmaya başlıyorlar.
Elbette işler hiç yolunda gitmiyor. Aslında gitseydi Sam Briges’a muhtaçlık da kalmazdı. Bu beğenilerin ve kargo taşıma sevdasının pençesine düşen taşıyıcıların birçoğu daha fazla sevilmek uğruna başka taşıyıcıların kargolarına saldırmaya başlıyor. Beğeni açlığıyla her şeye saldıran bu beşerler daha sonraları yükçü olarak isimlendiriliyor ve Sam üzere uygun niyetli taşıyıcıların en büyük belası haline geliyor.
Beğeni açlığı ile gözü dönmüş insanlar… Bu size tanıdık geldi mi? Şayet gelmediyse toplumsal medya ve YouTube üzerinde biraz daha etkileşim almak için halden şekile giren insanları gözünüzün önüne getirin ve bir daha düşünün.
Death Stranding hem bir toplumsal medya hem de bir toplumsal medya eleştirisi. Bu dünyada beğeni almak ve takdir görmek için öbür insanlara ve öteki taşıyıcılara yardım etmeniz gerekiyor. Oyunun online altyapısı çok güçlü ve başka oyuncularla daima etkileşim halindesiniz.
Hatta oyunun en çok emek verilen istikametlerinden biri bu toplumsal medya yapısı olmuş. Kiral ağı genişlettikçe öteki oyuncuların yaptığı şeyleri harita üzerinde görebiliyorsunuz. 50 saatlik oyun müddetim boyunca pek çok oyuncuya yardım ederken, tekrar tıpkı ölçüde pek çok yardım aldım.
Kiral ağ demişken. Kiralyum her şeyi berbat eden unsur olmasına karşın, tıpkı vakit ironik bir formda insanlığın en büyük umudu haline geliyor. Death Stranding ile bir arada her insanın bir Kıyısı olduğu keşfediliyor. Vefat ve ömür ortasında bulunan bu bölge, kiral ağın gerçekleşmesini mümkün kılıyor. Beşerler kıyıların vakit boşluğunu kullanarak petabaytlarca bilgiyi saniyeler içerisinde öteki tarafa geçirebiliyor. Böylelikle bağ kurmanın yeni bir yolu keşfediliyor.
Hikayemiz bu kiral ağın etrafında şekilleniyor. Sam daha oyunun çabucak başında bir ceset yakım takımı ile misyona gittiği sırada işler sarpa sarıyor ve Kararma yaşanıyor. Kendini dev bir kraterin yanıbaşında bulan Sam, kimi yanıtlar alma umuduyla Amerika Birleşik Kentleri lideri olan annesinin yanına gidiyor.
Elinde bağ bebeği ve baştan aşağıya katranla kaplı bir biçimde doğu düğüm kentine giriş yapıyor. Burada hem lider hem de liderin sağ kolu olan Die Hard Man ile yaptığı konuşmalar sonunda Amerika’nın tek kurtuluş umudunun kendisi olduğunu öğreniyor.
Sam, Death Stranding dünyasında eşsiz bir insan kümesini temsil ediyor. Küme dediğime bakmayın Sam üzere beşerler saymaya başlasanız bir elin parmağını geçmiyor. Sam bir Öteci ve öteleşme kabiliyetine sahip.
Ötecilik ve Öteleşme Nedir?
Sam’in misyonu ülke boyunca dağılmış durumda olan düğüm kentlerini Kiral ağa katmak ve böylelikle Amerika’yı tekrar bir ortaya getirebilmek. Sam kentlere gitmeli, o insanların inancını kazanmalı ve Q-Pid ismi verilen obje yardımıyla herkesi kiral ağa katmalı. Kiral ağın ağırlaşması tıpkı vakitte Homo Demens ismi verilen terörist kümenin da dikkatini çektiği için pek çok insan ve düğüm kenti ağa katılmak istemiyor.
İşte sizin yapmanız gereken şey onların itimadını kazanmaktan öteki bir şey değil. Kimi kent sizden çok hayati ilaçları kazasız belasız onlara ulaştırmanızı beklerken, kimi de sevdiği bayanın hayatta olup olmadığını öğrenmek istiyor. Bu insanların Sam için özel verdiği teslimatları yapmalı ve onları kiral ağa katmalısınız.
Bu yüzden sırtınıza alabildiğiniz kadar karga alıp, yollara düşüyorsunuz.
Baştan söyleyeyim oyunda silahlı çatışmalar yüzde 20’lik bir dilime denk düşerken, oyunun yüzde 80’i teslimat yaparak geçiyor. Bu yüzden oyunun mekanikleri büsbütün kargoculuk üzerine şekilleniyor. Sam’in birbirinden farklı vücut bedelleri bulunuyor. Bunlar kan pahası, şuur pahası, dayanıklılık barı, yorgunluk barı, BB motivasyonu ve tartı kapasitesi olarak birbirinden ayrılıyor.
Kan bedeli kıymetli zira kan kıymeti düştüğünde KV’lere karşı çok değerli olan Sam’in kanını silahlarda kullanamıyor ve başarısız oluyorsunuz. Yükçüler ise sizi bayıltıp, kargonuzu çalmak istediği için şuur bedeline de dikkat etmeniz gerekiyor. Dayanıklılık farklı derecelerden oluşan mavi bir bar ve bunu tüketmeniz halinde yığılıp kalıyor, dolana kadar hareket bile edemiyorsunuz. BB ise çok korktuğunda iç zehirlenme tehlikesi ile karşı karşıya kalıyor. Tartı kapasitesi ise tam da kestirim ettiğiniz şey.
Kargo taşıma tartı kapasitenizle hakikat orantılı bir bedel. Sona yaklaştığınızda oyun sizi uyarıyor ve yüklerinizin bir kısmını ya optimize ediyorsunuz yahut yolda bırakmak zorunda kalıyorsunuz. Oyunda sonraları edineceğini Güç iskeleti, modüler taşıyıcılar ve araçlar sayesinde kapasitenizin çok üstüne çıkabiliyorsunuz.
Yine de yükü direktör tek başına tesirli değil. Tıpkı vakitte Sam’in istikrar sorunu yaşamaması gerekiyor. Yükünüz bazen sağa ve sola çekebiliyor. Bu türlü durumlarda ilgili butonlara basarak dengeyi yeniden sağlamanız gerekiyor. Ayrıyeten yük kapasitesine yaklaştıkça Sam daha çabuk yorulmaya başlıyor.
Sam yorulduğunda biraz dinlenmek yahut uyumak son derece yararlı oluyor. Ancak Zamankıyıma yakalandıysanız ve dinlenmeniz gerekiyorsa mataradan biraz güç içeceği içerek kendinize gelebiliyorsunuz. Lakin bunlar daima minik kazanımlar sağlıyor. Zira siz bir sonraki dinlenme tesisine ulaşana kadar toplam kondisyon bedeli düşüyor. Bu yüzden Sam’in kendi özel odasına bol bol uğraması ve uyuması gerekiyor.
Kargo taşırken Zamankıyıma çokça denk geliyorsunuz. Bu muhakkak anlarda canınızı sıkabiliyor. Zira yağmur kargo paketlerini aşındırarak taşıdığınız şeylerin basitçe bozulmasına neden oluyor. Bu tesirden kurtulmak için gözetici sprey sıkabilir yahut Zamankıyım sığınaklarına uğrayabilirsiniz.
Diğer oyuncular da yapılar konusunda size yardım ettiği için kısa mühlet içinde oyuna alışıyor ve en kuvvetli şartların üstesinden gelebiliyorsunuz. Yardımlaşmak ve bağ kurmak bu oyunun en hoş yanı, o yüzden Death Stranding’i online oynamaya kıymet gösterin derim. Çaresiz bir boss savaşında öbür oyunların size yolladığı silah yahut uçurumun doruğunda bulacağınız bir tırmanma ipi hakikaten hayat kurtarıcısı oluyor.
Tüm bu yardımlara ve tedbirlere karşın oyunda sizi en çok zorlayacak şey KV bölgelerini aşmak olacak. Hem senaryo gereği hem de harita genelinde pek çok KV bölgesinden geçmek zorunda kalıyorsunuz. Bu bölgelere araç sokamıyorsunuz ve olabildiğince sessiz bir biçimde yolunuza devam etmeniz gerekiyor.
Bağ Bebeği olarak lisanımıza çevrilen BB’ler de bu mevzuda insanlara yardımcı oluyor. KV’ler olağanda görünmez varlıklar ve hareket ettiklerinde temas ettikleri yüzeyde katranlı bir el izi bırakıyorlar. Onlarla baş edebilmek için geliştirilen BB’ler kıymetli araçlar. Şimdi gelişim basamağındayken anne karnından alınan bu bebekler, taşıyıcı anneleri komada olduğu için kıyı ile bağlantı halindeler. Bu sayede KV’lerin varlığını hissedebiliyolar. Onları tarayıcı araçlar olan Odrarek’e bağladığınızda ise bu defa KV’lerin pozisyonlarını gerçek vakitli olarak hissedebiliyorsunuz. Bir KV çok yakın olduğunda Odrarek hızlanıyor ve sarı renkte yanmaya başlıyor. Bu anlarda aksisi istikamette nefes tutarak ilerlemeniz gerek. Şayet bunu yapamazsanız KV’ler tarafından yakalanıyor ve KV boss’u ile karşı karşıya geliyorsunuz. O yüzden Odradek dikkat etmeniz sizin faydanıza.
Oyunda ilerledikçe, teslimatları yaptıkça yeni ekipman kazanıyorsunuz lakin burada bir sorun var. Tüm misyonlar büsbütün birebir yapıda!
Kojima Production oyunu geliştirirken Guerilla Games ve Santa Monica ile yakın temas halinde çalışmış. Hatta sinematikler ve animasyonlar için direkt Santa Monica’nın Motion Capture stüdyosu kullanılmış.
Bugüne kadar sinematik tesire sahip tonlarca oyun oynadım. Fakat Kojima oyunlarda sinematografiyi resmen arşa çıkarmış durumda. Sinematik açıdan Death Stranding için söyleyebileceğim tek bir makûs şey yok. Fragmanlar ve bugüne kadar gösterilen şeyler ne xqkadar karmaşıksa, oyun da bir o kadar açıklayıcı olma kederinde. En başta karmaşık ve delice gelen tüm olgular dayanılmaz bir kıssa anlatımıyla size anlatılıyor. Hisler, hisler, komplolar, kaygı, öfke ve sevgi daha evvel hiçbir oyunda olmadığı düzeyde içine işliyor. Oyuncuların da Hollywood’un en ünlü isimleri ortasından seçilmiş olması kıymetli bir artı.
