Teknolojiye Yön Veren Kadın Liderler

“Teknoloji sektöründen birkaç kadın sayın.” desek aklınıza hangi isimler gelir? Ya da aklınıza kimse gelir mi? Mark Zuckerberg, Elon Musk, Jack Dorsey gibi isimlerle neredeyse her gün karşılaşmamıza rağmen teknoloji sektöründeki kadın liderleri pek tanımıyor.

Aslında şirketlerde ve kuruluşlarda cinsiyet çeşitliliğini artırma çabaları onlarca yıldır devam ediyor ancak teknoloji sektöründe çalışan kadın liderlerin sektördeki yüzdesi hâlâ üzerine çalışılmasını gerektirecek kadar az ne yazık ki. Öte yandan hem dünyada hem de Türkiye’de teknolojiye yön veren çok başarılı kadın liderler var. Biz de, Türkiye’de kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesinin 88. yıldönümünde hem ülkemizde hem de dünyada teknolojiye yön veren kadınları hatırlamak istedik. Bu vesileyle medeniyetin öncüsü kabul edilen pek çok Batı ülkesinden önce Türk kadınına hak ettiği yasal hakları tanımış olan Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarına bir kez daha teşekkürlerimizi sunuyoruz. Gelin dünya genelinde ve ülkemizde faaliyet gösteren, geleceğin kadın girişimcilerine ilham olacak kadın liderlere göz atalım.

“Çocuk da yaparım kariyer de”: Susan Wojcicki

Susan Wojcicki, 2014’ün Şubat ayından beri YouTube’un CEO’su. 2006 yılında YouTube’un Google tarafından 1,65 milyar dolara satın alınmasında rol oynayan isimlerden biri olan Susan Wojcicki, tam bir “çocuk da yaparım kariyer de” örneği. Zira kendisinin beş çocuğu var. Wojcicki, ikinci çocuğu doğduğunda birçok iş arkadaşı işi bırakacağını düşünmüş ama aksine Susan kariyer basamaklarını emin adımlarla tırmanmaya devam etmiş. 

Bir COO’dan daha fazlası: Facebook COO’su Sheryl Sandberg

2008’den beri Facebook’un COO’su olan Sheryl Sandberg, Facebook’un gelirini artırma konusunda büyük bir öneme sahip. Ayrıca konumunu teknoloji sektöründeki cinsiyet çeşitliliği farkındalığını artırmak için çok faydalı şekilde kullanıyor. Facebook’ta çalışmaya başlamadan önce Sheryl Sandberg Google’da altı yıl boyunca genel başkan yardımcısıydı. Apple ve Yahoo!’da da yönetici pozisyonlarında çalışmış bir isim olan Sandberg, zamanında Facebook’ta göreve başladığında o zamana dek şirketin yönetim kuruluna seçilen ilk kadındı.

Uzay yolculuğunun yanı sıra eşitsizlikten uzak bir iş ortamında lider olmak isteyen SpaceX COO’su Gwyne Shotwell

Elon Musk’ın şirketi SpaceX’in operasyon direktörü olan Gwyne Shotwell, 2020’de Forbes’un dünya genelinde en etkili kadınlar listesinde 49. sıraya yerleşmiş bir isim. Shotwell’in görevi, şirketteki günlük operasyonların takibini yapmak ve şirketin büyümesiyle ilgilenmek. Şirketin operasyon direktörü olmasının yanı sıra şirketin çeşitlilik çabasının da sözcüsü diyebiliriz. Yaptığı bir açıklamada “Uzay yolculuğu konusunda dünya lideriyiz. Neden önyargı ve eşitsizlikten uzak bir iş ortamı yaratma konusunda da lider olmayalım ki?” ifadelerini kullanmıştı.

Alphabet ve Google’ın Mali İşler Müdürü Ruth Porat

2015’ten beri Google’ın ana şirketi Alphabet ve Google’ın mali işler müdürlüğünü yapan Ruth Porat, 2010-2015 yılları arasında yatırım bankası Morgan Stanley’de başkan yardımcılığı yapmıştı. Tıpkı SpaceX COO’su Gwyne Shotwell gibi Ruth Porat da 2020’de Forbes’un en etkili kadınlar listesinde kendine yer buldu. Porat bu değerli listede 16. sıradaydı. Porat, Google’daki görevinin yanı sıra pandemi sürecinin ardından ABD’de zarar gören şirketlerin ekonomiye yeniden kazandırılması çabalarına yardımcı oluyor.

Ülkemizde hizmet sektörünün dinamiklerini değiştiren Armut’un kurucusu Başak Taşpınar Değim

Çeşitli konularda hizmet sunan armut.com’un kurucusu olan Başak Taşpınar Değim, 2000 yılında Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun oldu. Boğaziçi yıllarının ardından Koç Üniversitesi ve ABD’de yüksek lisans yapan Başak Taşpınar Değim, Revlon ve Nielsen şirketlerinde yöneticilik yaptı. 2010’da Türkiye’ye döndü. Kaliteli hizmet veren şirketler bulma konusunda yaşadığı sıkıntıdan yola çıkan Başak Taşpınar Değim, kendi tecrübesinden yola çıkarak armut.com’u kurdu. 2014 yılında Avrupalı bir yatırım olan Hummingbird Ventures’dan Series A yatırımını alan armut.com, Türkiye’de hizmet denildiğinde akla ilk gelen girişimlerden biri.

Online ikinci el kıyafet uygulaması Dolap’ın kurucularından Hande İzmirlioğlu

Uygun fiyatlarla alışveriş yapmayı sağlayan, kullanılmayan eşyaların dolaplarda eskiyip gitmesini önlemek ve daha sürdürülebilir bir dünyaya katkıda bulunmak için kurulan Dolap uygulamasının kurucularından Hande İzmirlioğlu 2003-2008 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği okudu. Ardından Turkcell, n11.com gibi şirketlerde görevler yaptı. Sonrasında, günümüzde İkinci el alışveriş uygulama deyince akla gelen firmalardan Dolap’ı kuran İzmirlioğlu, yaptığı atılımlarla sektörün önemli isimlerinden biri.

2018 yılı Türkiye’nin kadın girişimcisi Sezen Saral

Boğaziçi Üniversitesi Uluslararası Ticaret bölümünden “Yüksek Onur” derecesiyle mezun olan Sezen Saral, Türkiye’nin ilk e-kitap okuyucu markasını yaratan isim. Kitap okuma kültürünü yaygınlaştırmak ve bilgiyi özgürleştirme gayesiyle yola çıkan Sezen Saral, teknoparklar ve üniversiteler ile yaptığı iş birliklerinin yanı sıra eğitim ve spor alanlarında inisiyatif alarak sponsorluk ve sosyal sorumluluk projelerine imza atıyor.

Denebunu.com’un kurucularından Duygu Akbudak

Koç Üniversitesi İşletme bölümünden mezun olan Duygu Akbudak, daha üniversite yıllarında önemli uluslararası şirketlerde staj yapmaya başladı. Üniversitenin ardından The Coca Cola Company’de çalışmaya başlayan Akbudak, bu tecrübesinin ardından ABD merkezli Kimberly Clark şirketinde çalışmaya başladı. 30’lu yaşlarının başında ani bir kararla istifa edip kendi işini kurmak istediğine karar veren Duygu Akbudak, hiç birikimi olmamasına rağmen bir cesaret örneği gösterip Denebunu’yu kurdu. Denebunu, dünyadaki önde gelen markaların ürünlerini satın almadan önce denemeyi ya da deneyenlere danışmayı sağlayan bir platform. Elektronikten kozmetiğe, gıdadan ev temizlik ürünlerine kadar çok geniş bir yelpazede ürün sunan Denebunu, ayda bir defa kimisi deneme boy kimisi orijinal boyuttaki ürün deneme kutularını kullanıcının profiline göre sunuyor. Kullanıcılar profillerini ne kadar dolu tutarsa, ne kadar fazla yorum yaparsa ürün deneme kutusu alma şansları o kadar artıyor.

En geniş kapsamlı Türkçe seyahat rehberi Gezimanya’nın kurucularından Tuğçe Yılmaz Özbilgi

İstanbul Üniversitesi Piyasa Araştırmaları ve Reklamcılık bölümünün ardından Marmara Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık okuyan Tuğçe Yılmaz Özbilgi bir süre çeşitli şirketlerde üst düzey yöneticilik yaptıktan sonra seyahat tutkusuna dair bir şeyler yapmak istedi. Bu sebeple 2011 yılında Gezimanya’yı kurdu. Şu anda bünyesinde 75 yazar ve 6 binden fazla gezi yazısı barındıran Gezimanya’yı her ay yaklaşık 1 milyon internet kullanıcı ziyaret ediyor. Tuğçe Yılmaz Özbilgi, Gezimanya macerasına eşi Murat Özbilgi ile çıkmış. İkili her gün kendilerine daha büyük hayaller ve fikirler bularak daha ileriye gitme peşinde.

Trendyol ile Türkiye ve Avrupa’da bir e-ticaret markası yöneten Demet Mutlu

Trendyol’un kurucusu ve CEO’su Demet Mutlu, dünyanın en iyi MBA okullarından biri olan Harvard Business School’u yarıda bırakıp hayallerinin peşinden giderek Trendyol’u kurmuş. ABD’den Türkiye’ye geldiği yaz aylarında yaptığı gözlemlerde Türkiye’deki e-ticaret alanında birtakım boşluklar (özellikle de moda alanında) görmüş. Böylece Trendyol fikri doğmuş. 2009 yılında kurulan Trendyol, Avrupa’da da tüketici ürünlerine ulaşmayı kolaylaştırma anlamında önemli bir adım atmayı sağladı. Çünkü en.trendyol.com Avrupa’daki 27 ülkede hizmet veriyor. Tüketicilerin ihtiyaçları paralelinde Trendyol yeni oluşumlara da vesile oldu. Mesela lojistik alanında Trendyol Express, internetten gıda alışverişi ve yemek siparişi alanında Trendyol Go & Good, e-cüzdan olarak Trendyol Cüzdan ve ikinci el ürün pazarı alanında Dolap uygulaması gibi.

Ankara merkezli mobil reklam platformu App Samurai’ın kurucusu Selin Ezer

App Samurai, Ankara’da Bilkent Cyberpark’ta kurulup daha sonra Amerika’ya açılan bir mobil reklam platformu. App Samurai’ın kurucularından Selin Ezer, bu şirketi mobil pazarlama alanında tecrübeli olan dört arkadaşıyla birlikte kurdu. App Samurai, kullanıcının reklamlarının kalitesini ve sonuçlarını ölçümlemesini sağlıyor. Bir de akıllı önerilerle yüksek dönüşüm oranına sahip kampanyalar kurgulanmasına imkan sağlıyor. 2016’da kurulan App Samurai, yıllar içinde önemli yatırımlar aldı. Hatta 2020’de COVID-19 krizinden etkilenen küçük şirketlere 250 bin dolar hibe ettiğini duyurmuştu.

24’ten fazla ülkede hizmet sunan Insider’ın kurucularından Hande Çilingir

Insider, e-ticaret sitelerine yönelik satışı artırmayı sağlayan araçlar sunan bir yazılım şirketi. 24’ten fazla ülkede ofisi bulunan Insider, yapay zeka destekli teknolojisiyle Singapore Airlines, Marks & Spencer, Samsung, MediaMarkt, Virgin, Uniqlo, Garanti BBVA ve Estée Lauder gibi 800’den fazla küresel markanın dijital büyümesini hızlandırmasına destek oluyor. Insider CEO’su ve kurucu ortağı Hande Çilingir, üniversite hayatına önce Londra’da başlayıp sonra Çin’de devam etti. 2012’de beş kurucu ortakla birlikte Insider’ı kurdular. Çilingir, 2018’de Crunchbase tarafından dünyanın ABD dışındaki en iyi 3 kadın CEO’sundan biri olarak seçildi.

Wired’ın en gözde 10 girişim listesinde yer alan ModaCruz’un kurucusu Melis Güçtaş

Ülkemizde ikinci el moda algısı yaratma amacıyla yola çıkan ModaCruz, 2014 yılında Melis Güçtaş tarafından kuruldu. İnsanlar arasındaki paylaşımı ve kadın ekonomisini güçlendirme amacıyla ModaCruz’u kuran Güçtaş, 1988’de Bursa’da doğdu. Boston Wentworth Institute of Technology’de Endüstri Ürünleri Tasarımı bölümünü tamamladıktan sonra 2 yıl dijital pazarlama analisti olarak bir girişimde çalıştı. Daha sonra Türkiye’ye dönen Melis Güçtaş, çeşitli dijital platformlarda çalışmaya başladı. Türkiye’de marka kıyafetlerin fahiş fiyatlara satıldığını, bazı markalara kolayca erişilemediğini fark etti. Girişimcilik ruhundan kuvvet alan Melis Güçtaş, ModaCruz’un iş modelini kurdu. Halen ModaCruz’un CEO’luğunu yapmakta ve kariyerine devam etmektedir.

İyi hisset iyi yaşa mottosuyla yola çıkan Uplifers’ın kurucusu Eda Günay

Eda Günay, Paris IV Celsa Sorbonne ve Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde lisans eğitimi aldı. İletişim ve medya araştırmaları yüksek lisansını tamamladıktan sonra Türkiye’ye dönüp Uplifers projesi için kolları sıvadı. 2012 yılında “iyi hisset, iyi yaşa” sloganıyla yola çıkan Eda Günay, Uplifers adlı siteyi kurdu. Uplifers, Sağlıklı ve zinde bir yaşam için kişisel gelişim, psikoloji, spor, sağlıklı beslenme, cinsel mutluluk, moda, seyahat ve mekan konularında kullanıcılara bilimsel ve deneyimsel içerikler sunan bir blog demek mümkün. Zaman içinde büyüyen Uplifers kadrosu, şu anda alanında uzman 40 kadar yazar barındırıyor.