E-ticaret dalının gündeminde, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni ‘E-ticaret Kanunu’ndaki son değişiklikler var. Lisans fiyatı, reklam, pazarlama ve lojistik kısıtlamaları en çok konuşulan unsurlar ortasında. Öte yandan e-ticarette tekelleşmeyi ve haksız rekabeti engellemeye yönelik adımlar atılmış olması dalda memnuniyetle karşılanıyor. Yasanın, dalda esaslı bir değişime yol açması bekleniyor.
Yeni maddeyle birlikte pazaryerlerinin üzerindeki maliyet baskısının daha çok artacağını söz eden TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi ve Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli, “2023 yıl genelinde pazaryerlerinden çıkıp kendi sitesini açan firma sayısı artacaktır. Bölümde farklı iş kollarından çok fazla oyuncu var. Dijitalleşmeye odaklanan şirketler ve bilhassa KOBİ’ler adeta e-ticarete akın ediyor. Türkiye’de 488.706 firma e-ticaret yaparken bunların 472.840 tanesi pazar yerlerinden satış yapıyor. Bu kadar süratli büyüyen bölümde birtakım düzenlemeler kaçınılmaz. E-ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilmesini amaçlayan bu yeni düzenleme, kesimi domine eden işletmelerin gücünü sonlandırmayı hedefliyor. Pazaryerlerine getirilen ekstra vergi, ceza ve reklam kısıtlamaları maliyetlerinin artmasına neden olacaktır. Maliyet artışlarını da satıcılara yansıtacaklardır. Bu nedenle önümüzdeki yıl pazar yerlerinde satış yapmak yerine kendi e-ticaret sitesini açarak satış yapan firma sayısında önemli bir artış olmasını bekliyoruz. Örneğin dokumacılıkta şu anda bile pazar yeri kurul oranları yüzde 20. Buna maliyet artışlarından kaynaklı masraflar da eklendiğinde, belirli bir mühlet sonra astarı yüzünden değerliye gelebilir. Meğer bir satıcı kendi sitesini açsa, pazar yerlerinde yaptığı kadar satış yapmasını sağlayacak bir reklam harcaması cironun yüzde 5-15’i kadar olacaktır. Satıcıların kendi e-ticaret sitelerini açması her bakımdan daha avantajlı hale gelecek ve e-ticarette monopolleşme kırılacaktır. Üstelik bir pazaryerinde tedarikçi pozisyonunda olan satıcılar kendi sitelerini açarak marka yaratma fırsatı yakalamış olacaktır” dedi.
TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi ve Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucu CEO’su Cenk Çiğdemli
Yeni maddeyle bir arada bilhassa küçük oyuncular ile pazara yeni girecek oyuncuların önünün açılmasının hedeflendiğine değinen Çiğdemli, “Yeni düzenleme yüksek pazar gücüne sahip işletmelerin hareket alanlarının kısıtlanarak kontrol ve nezaret altına alınmasını sağlayarak şeffaf ve adil bir rekabet ortamı sunacaktır” diye konuştu.
Çiğdemli, yeni yasa ile kesimde dönüşüme uğrayacak bahis başlıklarını ise şu sözlerle özetledi:
“Zaten pazaryerlerindeki maliyetlerin ve komite oranlarının artmasından ötürü son bir iki yılda bilhassa büyük hacimli dokuma markaları pazaryerlerini bırakarak kendi siteleri üzerinden satış yapmaya başlamıştı. Yeni kanunla bu trendin KOBİ’lere ve hatta ferdî satıcılara hakikat inmeye başlayacağını göreceğiz. Öte yandan geneli yabancı şirketlerin denetiminde olan pazaryerlerine aktarılan komite oranları ülkenin kendi iç dinamikleri içinde hisse edilecek olması da ekosistem açısından büyük bir ivmelenme yaratacak ve yeni yerli markaların ortaya çıkmasına imkan sağlayacaktır. Büyük pazaryerlerinin reklam alanlarını kapatması da büyük bir sıkıntıydı. Yeni yasa ile reklam faaliyetlerinin kısıtlanması reklam imkanlarını tabana yayacaktır. Kanunun 8. unsuruna nazaran ‘30 milyar süreç hacmi olan bir pazaryeri şirketi bu meblağın yüzde 2 meblağında, 30 milyar üzeri süreç hacmi olanlar da binde 3 oranında reklam verebilecekler. Yeni yasa ile aracılık faaliyetlerine de kısıtlama geliyor. Pazaryerleri artık eğitim, kültür sanat, spor, gayrimenkul ve otomobil alım satım üzere alanlarda faaliyet gösteremeyecek. Ayrıyeten kendi markalarını da satamayacaklar. Bunların dışında davranan e-ticaret şirketlerine 20 milyon lirayı bulan ağır cezalar kelam konusu.”
