Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, geçtiğimiz günlerde iki popüler yayın platformu Kick ve Twitch’e peş peşe erişim yasağı getirdi. Peki Millî Piyango İdaresi bunu nasıl yapabiliyor?
Geçtiğimiz günlerde Kick ve Twitch’e gelen yasaklamaların nedeni Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğünün aldığı karardı.
Bu kararların ardından pek çok kişi “Millî Piyango özelleştirilmedi mi? Nasıl yasak getirtebiliyorlar?“ konusunu tartışmaya başladı. Peki bu kararlar neye göre alındı?
Millî Piyango, Millî Piyango İdaresi ve Şişal Şans aynı şey değiller.
Öncelikli olarak bu üç şeyi birbirinden ayrımamız gerekiyor. Millî Piyango oyunun adı iken Millî Piyango İdaresi ise bu oyunların düzenlenmesini denetleyen kuruluş. Geçmişte bir tek piyango olduğu için isim Millî Piyango İdaresi olarak konulmuştu.
O dönem ya Millî Piyango ya da futbol takımlarının ve gazetelerin piyango çekilişleri olurdu ve sistem oldukça basitti. Geçtiğimiz yıllarda ise Türkiye Varlık Fonu, piyango oyunlarının düzenlenmesini sağlayacak bir firma olarak Şişal Şans ile anlaşma imzaladı. Yani artık Türkiye’de şans oyunlarını düzenleyen bir kamu kuruluşu, bir organizatör şirket ve bir de oyunlar var.
Yasaklama kararları kamu kuruluşundan geliyor
Bu kararı da kuruluş kafasına göre almıyor elbette. Yani insanlar Instagram’da peynir de satıyor ama hiç “Instagram’a erişim Bakkallar ve Bayiler Odası Kararıyla Engellenmiştir.” gibi bir ifade görmüyoruz. Zira belirli şartları sağladığınız sürece bu konuda bir kısıtlama bulunmuyor. Kumar oyunları ise çeşitli kanunlarla kısıtlanmış durumda. Bu kanunlardan biri de 5651 Sayılı Kanun.
Bu kanunla birlikte Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, şans oyunları olarak adlandırılan oyunların ve bahis oyunlarının üzerindeki ana kanunların düzenleyicisi konumuna geliyor. Kurumdan onay almamış olan hiçbir platform, şans oyunları ve bahis oynatamıyor. Buna Türkiye dışındaki oyun sistemleri de dâhil. Başka bir ülkede yasal olan bir bahis platformundan da bahis oynamanız sağlanamıyor örneğin.
Düzenlemelerin hızlı işlemesi için mahkemeye gitmeden kapatma kararı da alınabiliyor.
Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, devletin bir organı olduğu için yasalarla belirlenmiş haklarını kullanmakta mahkeme kararına ihtiyaç duymuyor. Vıttırıkbet diye bir site açıldığında kurum bu siteyi kendi iradesi ile karar alarak kapattırabiliyor. Vıttırıkbet kapatıldığında vıttırıkbet2 diye bir sitenin çok kısa sürede açıldığını göz önüne alırsak, kurumun mahkeme süreci ile zaman kaybetmesinin önüne geçilmiş oluyor.
5651 Sayılı Kanun ile pek çok farklı nedenden kapatma işlemi uygulanabiliyor. Bu kararların bazıları adli mahkeme kararı, bazıları için ise idari mahkeme kararı aranması gerekmiyor. Teknik olarak kurumun iradesi, erişim engelini harekete geçirmek için yeterli oluyor.
İyi de Kick ve Twitch neden yasaklandı?
Her iki platform da çeşitli suistimallere açık ve bu suistimallerin en çok görüldüğü alanlardan biri de elbette ki kumar oyunları. Kaldı ki Kick platformu ülkemize gelirken platformun doğrudan Casino diye ayrı bir kategorisi vardı. Bu da hâliyle Millî Piyango İdaresi’nin sorumluluk alanına giren bir konu. Bu yüzden de kurum kendi tasarrufunu kullanabiliyor.
Bu durumun aslında Sağlık Bakanlığının ilgili birimi tarafından uygun olmayan bir ilacın yasaklanmasından bir farkı bulunmuyor ancak kurum-şirket-şans oyunu isim benzerliği nedeniyle insanlarda kafa karışıklığı oluşuyor. İş popüler platformlara gelince de bu durum daha çok dikkat çekiyor. Yoksa kurumun sadece 2023 yılında erişim engeli getirttiği milyonlarca adres bulunuyor.
