Türk bilim insanı Dr. Rıza Can Berkan önderliğinde hazırlanan Hakia, “anlamlı” arama sonuçları sunmak için doğal dil işleme yöntemlerine odaklanan bir arama motoru olmasının yanı sıra ilk Türk arama motoruydu.
Mart 2004’te, yapay zekâ araçlarını geçin, fazla sayıda arama motoru bile yokken Hakia bulunmuştu. ChatGPT’ye benzer şekilde, dönemin anahtar kelime arama motorlarının aksine, anlamsal bir arama motoruydu.
Fincede “araştırmacı” anlamına gelen “hakija” sözcüğünden türetilen Hakia, Turkcell’in kurucularından Murat Vargı’dan bile 5 milyon dolarlık yatırım almıştı. İlk Türk arama motoru olan Hakia’nın nasıl ortaya çıktığına, neler yaptığına ve neden tutunamadığına biraz daha detaylı bakalım.
Diğer tüm arama motorlarının ötesinde bir vizyon geliştirildi.
“Migreni ne önler?” sorgusu ve çıkan sonuçlar
Merkezi New York City’de yer alan Hakia; hesaplamalı dilbilim, matematik, ontolojik anlambilim ve bulanık mantık kullanarak bir indeksleme altyapısı teknolojisi ortaya koydu.
O yıllarda, Google dahil, diğer arama motorları anahtar sözcük analizi yaparken Hakia, bunun ötesine geçmeyi planladı. Arama motoru sizinle konuşup bir nevi asistanınız olacaktı. Size de bir yerden tanıdık geliyor olmalı…
Google’ın Türkiye’deki biricikliğini elinden almak istiyordu.
2004’te kurulan Hakia, 2 sene içinde 11 milyon dolar kadar yatırım aldı ve 2008 senesinde Türkçe versiyonu da çıktı. Aslında Hakia’nın en başından beri planı, Google’ın Türkiye’deki yerine geçmekti.
Hakia’nın; QDEX Altyapısı (arama sorgularını cümle düzeyinde analiz etme) ve SemanticRank Algoritması (kavramları birbiriyle ilişkilendiren ontolojik anlambilim) olmak üzere iki tane teknolojisi bulunuyordu.
Başka alt kategoriler daha ekleyerek gelişimine devam ediyordu.
2008 senesinde, birkaç alt arama kategorisi de eklendi. Bunlar; güvenilir siteler, görüntüler, diğerleriyle tanış, haberler gibi öğelerdi. Üstelik, yine aynı sene, en iyi 10 Semantic Web ürününden biri seçildi.
2011 yılına geldiğimizde Hakia, arama motoru özelliklerini kaybetti. Borsa ve ekonomi konularında hizmet vermeye karar verdi ve 2014 yılında faaliyetlerini tamamen durdurdu.
Hakia, amaçlarına ne yazık ki ulaşamadı.
Soru sorma özelliğinde aksaklıklar yaşadı fakat kapanmasının altında yatan en önemli nedenlerden biri, tahmin edilebileceği üzere, Google’ın internet ve arama motorları üzerindeki hâkimiyetiydi.
Hakia kapanmış olsa bile, 2004 senesinin ve sonraki yılların bağlamı göz önünde bulundurulunca gerçekten ciddi bir vizyona sahip oldukları inkar edilemez.
