AMD Ryzen 3000 serisi işlemcilere takviye sunan X570 yonga setli, PCI Express 4.0 teknolojili anakartlar hayatımızda! X570 serisi yeni anakartlar, yeni işlemci ailesinin en güçlü üyeleri olan AMD Ryzen 9 3950X ve AMD Ryzen 7 3800X üzere modeller için piyasaya çıktı. Biz de inceleme için Technopat’a ulaşan ASUS ROG Crosshair VIII Hero X570 anakart üzere örnekler üzerinden sizler için X570 özelliklerinin bir özetini hazırladık. Anakartın incelemesi ayrıyeten Technopat.net üzerinde yayınlanacak, bu görüntüde X570 teknolojilerini ve ortak bilgileri paylaşıyoruz.
X570: Ryzen 3000 İşlemciler için Yeni Üst Düzey Anakartlar
Yeni 3000 serisinde mimari değişti ve Zen 2’ye geçildi. Yeni CPU’ların çekirdek sayısı çok daha fazla, frekansları da tek çekirdek performansları da muazzam bir artış gösterdi. Bu işlemciler sürat aşırtmaya da açık. ASUS bu yüzden 14 fazlı bir anakart tasarlamış ve pek çok X570 anakart yeniden bu yüzden üst düzey bileşenler kullanmak zorunda.
X570 anakartlarda AMD kelamını tutuyor ve soket değişmiyor. AM4 soket yoluna devam ediyor lakin soketin içindeki işlemci yesyeni. Bu soket ve 3000 serisi işlemciler piyasadaki mevcut işlemci soğutucularla uyumlu.
Ayrıca 2000 serisi işlemciler de bu anakartlara takılabiliyor. Lakin Ryzen 1000 serisi işlemciler AMD sitesinde görülen X570’te takviye listesinde yok, aslında 2 kuşak daha eski işlemciyi yeni anakarta takmak fiyat ve performans açısından da mantıklı değil. Öte yandan kimi üreticiler tekrar de X570 anakartlarında bu işlemcilere dayanak sunuyor.
Geriye Dönük Uyumluluk
Eski anakartlara da BIOS güncellemesi varsa 3000 serisi işlemciler takılabiliyor. Öte yandan eski anakartların hepsinin güç beslemesi ve VRM soğutması kâfi değil. Bu yüzden üst düzey işlemcilerin bütün yeniliklerinden yararlanabilmek ve sorun yaşamamak için X570 tavsiye ediyoruz. Lakin çok uygun bir X470 anakart sahibi olan bir kullanıcı, BIOS güncellemesi ile elbette 3000 serisi işlemci kullanabilecek. Bu büyük bir artı, X570 almaya zorlanmıyoruz.
PCI Express 4.0 Takviyeli Birinci Platform
Yonga setinin temel gücü yeni sürüm ve daha fazla temas sunması. PCI Express 4.0 ile birlikte hem ekran kartı, hem de SSD tarafında bant genişliği katlanarak artıyor. Ekran kartları için PCIe 3.0 günümüzde ziyadesiyle kâfi olsa da bilhassa depolama kelam konusu olduğunda sınır başına iki kat bant genişliği kıymetli bir yenilik.
PCIe kontaklı M.2 yuvalarına x4 çizgi ayrılıyor, bu sınırlar PCIe 3.0 yerine 4.0 olduğunda takribi 4 GB/s yerine 8 GB/s transfer potansiyeli sunuyor. Ayrıntılı bilgi ve net sayılar makalemizde:
Tüketici alışkanlıklarına baktığımızda eski kuşak PCIe yerine yeni kuşak PCIe tercih edileceğini görebiliyoruz. PCIe 2.0’dan 3.0’a geçişte eski anakartlar yerine kullanıcılar bütçeleri yettiği ölçüde yeni standarda geçiş yapmıştı. Fakat X570 anakartlar üst düzey oldukları için bu geçişin B550 üzere orta düzey kartlarla yaygın hale geleceğini söyleyebiliriz. Öte yandan PCI Express 4.0’ın bir maliyeti kelam konusu. Bu bağlamda orta sınıf B550 yahut alt sınıf A520 anakartlarda PCI Express 4.0 takviyesi olmayabilir.
Aktif Soğutmaya Dönüş
X570 anakartlarda çipset ya da yonga seti dediğimiz PCH, anakarta kodunu veren ana kesim. Bütün bu teknolojilerden sorumlu. 3000 Serisi işlemcilerin çekirdekleri 7 nm, işlemcilerin girdi çıktı (IO) yongası 12 nm ve X570 yongası ise 14 nanometre. En kıymetlisi çekirdek, 3000 çekirdeği en son teknoloji. PCH neden 14 o vakit derseniz sebebi kolay, anakart daha da yüksek maliyetli olmasın diye.
Bunun getirdiği bir sonuç da PCIe 4.0 yüksek güç gerektirdiği için daha evvel X470 ve X370’lerde 4-5 Watt TDP’si olan PCH, X570’de 11-15 Watt TDP’ye çıkıyor. Bu yüzden X570 anakartların birçoklarında anakartın üzerinde bir fan olacak. ASUS da Hero modelinde şık bir soğutma sunmuş. Bu soğutma birden fazla modelde X570 yonga setini serinletirken kimi modellerde M.2 SSD’nin de soğutulmasına katkıda bulunuyor. Yeniden bu fanın her daim çalışmadığını belirtelim. Birtakım üreticiler fanı yalnızca gerektiğinde devreye sokacak.
USB 3.2 Gen 2 Desteği
Bir öbür değerli nokta: Bol bol dahili USB 3.2 Gen 2 dayanağı. USB portları yeni kuşak, daha stabil, daha süratli ve katiyen gerekli. Anakarta farklı USB denetimci eklemeden bile yeni X570 içerisinde bol bulunan yeni jenerasyon USB dayanağı sayesinde port sayımız ve süratimiz artıyor.
| USB 10 Gbps | USB 480 Mbps | SATA 6 Gbps | Kullanılabilir/Toplam PCIe 4.0 Hatları | |
| AMD X570 Yonga Seti | 8’e Kadar | 4’e Kadar | 12’ye Kadar | 16/20 |
| 3. Kuşak Ryzen İşlemciler | 4’e Kadar | 0 | 2’ye Kadar | 20/24 |
| Toplam AM4 G/Ç Soketi | 12’ye Kadar | 4’e Kadar | 14’e Kadar | 36/44 |
| Rakibi | 6’ya Kadar | 4’e Kadar | 8’e Kadar | 0 |
Anakarta nazaran uygulaması değişse de hem kasa önüne, hem kasa gerisine çok sayıda USB 3.2 Gen 2 portu koymak değerli. Anakartta çok sayıda port olup olmaması ise üreticiye bağlı. Çünkü 3000 serisi işlemcilerin içinde ek 4x USB 3.2 Gen 2 irtibatı da var ve bunlar 1×4 NVMe ya da 1×2 NVMe artı 2xSATA olarak kullanılabiliyor.
Kullandığınız işlemcide de IO denilen bu ilişki dayanağı değiştiği için doğal olarak üst düzey bir işlemci, yüksek düzey bir X570 anakart kullandığınızda çok daha fazlası elinizin altında olacak. Ryzen 3000 işlemcilerde 24 PCIe sınırı var, bunların 4’ü genel emelli, örneğin SSD temasında kullanılabiliyorlar. X16 ekran kartı için, 4 çizgi da X570 yongasıyla işlemci ortasında data transferinde kullanılıyor.
PCH dediğimiz X570’te ise 20 PCIe sınırı var, 16 tanesi IO denilen girdi çıktılara ayrılmış durumda.
Anakartlarda göreceğimiz bu sınırlara tarifli seçenekler şöyle olacak: 4 PCIe 4.0 sınırı, iki adet X2 PCIe 4.0 sınırı, 4x SATA 6 Gbps çizgisi. Bunlardan iki adedini seçerek x4 PCIe 4.0 artı 4x SATA 6 Gbps ya da 2x x2 PCIe 4.0 sınırı ve 4x SATA 6 Gbps çizgisi üzere anakart konfigürasyonları oluşturulabilecek. Özetle çizgileri nereye atayacağı anakartı tasarlayan firmaya kalmış.
RAM kısmına gelirsek, 4 yuvada çift kanal bellek takviyesi, toplam 128 GB DDR4’e kadar imkan sunuyor. 4600 MHz üzerinde frekans dayanağı yeni kuşak ve daha süratli DDR4 RAM’ler için tekrar kıymetli.
| X570 | X470 & X370 | B350 | A320 | |
| PCIe Genel Hatlar | 8x PCIe G4 | 8x PCIe G2 | 6x PCIe G2 | 4x PCIe G2 |
| SATA | 4* | 8* | 6* | 6* |
Bu tabloda değerli olan nokta yıldızlı olan SATA portlarının sayısının değişkenliği. Anakart üreticisi elindeki PCIe sınırlarını anakartı tasarlarken SATA portu eklemekte kullanabiliyor.
Son olarak en değerli noktalardan birisini tekrar vurgulayalım: Ryzen 3000 yerine Ryzen 2000 işlemci takarsanız, PCIe 4.0 yerine PCIe 3.0 çizgilerini kullanacaksınız. Çünkü X570’in kendi PCIe 4.0 çizgileri haricinde işlemcinin içerisinde de PCIe 4.0 çizgileri var, bu yüzden tam sınır sayısını ve suratını fakat hem işlemci, hem anakart yeni olduğunda alabiliyorsunuz. Eski anakartlara yeni işlemci taktığınızda da PCIe 4.0 dayanağından yararlanamadığınız için özetle X570’ler kelam konusu olduğunda Ryzen 3000 tavsiyemizi değerle vurguluyoruz. Bilhassa içerik üreticileri ve iş için kullananlarda bu kritik.
Ancak elbette elinde çok düzgün bir X470 olan kullanıcılar yeni kuşak işlemcilerde kullanarak bir sonraki yükseltmeyi de bekleyebilirler. X370 kelam konusu olduğunda ise bellek denetimi X470 ya da X570 çok daha güzel olduğu için tam Ryzen 3000 performansı açısından çok sıcak bakmıyoruz. İstisnai ve çok yeterli BIOS güncellemesi almış birkaç model kullanılabilir. SSD ve IO açısından zayıf daha sade kurulumlarda eski anakartlar eksilerine rağmen hala geçerli tercihler.
