Geçmişten Günümüze Türkiye’de Engellenmiş Siteler

Türkiye pek çok internet sitesini engellemesiyle dünya çapında bir tanınırlığa sahip. Bazılarına birinci elden şahit olduğumuz bu sitelerin engellenmesi çok can sıkıcı olabiliyor. Dünyada bizim kadar çok VPN kullanan ülke yoktur herhalde diyerek konumuza başlıyoruz.

Türkiye, geçmişten günümüze pek çok siteyi engellemesiyle biliniyor. Bu yasaklara, günümüz nesli pek çok kez şahit olmuştu. Aralarında Twitter, YouTube, Vikipedi gibi büyük sitelerin de bulunduğu bu listede, size “Bu neden engellenmiş şimdi ya?” dedirtecek siteler de var.

Basın özgürlüğü dünya geneli sıralamalarında 154. sırada yer alan Türkiye’nin, bu sitelere erişim engeli koyduğunu görmenizin sizi şaşırtmayacağını düşünüyoruz, hazırsanız başlayalım…

YouTube, tam 6 kez yasaklanmıştı!

Youtube erişim engeli

Gelin, bu 6 engelin sebeplerine teker teker bakalım:

  • 6 Mart 2007: Site ilk kez, Kostas Papafloratos adlı Yunan bir kullanıcının Atatürk’e hakaret içerikli sözler kullanarak yayınladığı video sebebiyle engellendi. YouTube’un videoyu platformundan kaldırmasının ardından erişim engeli de açıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Savcısı Nurten Altınok, sitedeki hakaret içeren unsurların kaldırılması durumunda erişim yasağının da kalkacağını söylemişti. Nitekim, YouTube videoyu kaldırmıştı.
  •  17 Ocak 2008: YouTube, bir kez daha Türk Ulusu ve Atatürk’e hakaret içerikli videolarının yayınlanması üzerinde erişim engeli yemişti. Ankara Cumhuriyet Savcılığı Basın Savcısı Nadi Türkaslan, bu sitedeki görüntülerin sadece Türkiye veritabanının kaldırıldığını, dünya üzerindeki veri tabanının kaldırılmaması halinde sitenin açılmayacağını söylemişti. YouTube, videoyu veri tabanından sildikten sonra erişim engeli açılmıştı.

Youtube erişim engeli

  • 13 Mart 2008: 2 ay sonra YouTube, yine aynı gerekçeyle bir kez daha erişim engeli yemişti. Hatta dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan bu konuya yönelik “Ben giriyorum, siz de girin” açıklamasında bulunmuştu. DNS ayarlarını değiştirerek siteye erişim sağlayan kullanıcılar, bu sefer DNS’in de engellenmesinin ardından VPN kullanmak zorunda kalmışlardı. Ekim 2010’da videonun kaldırılmasının ardından erişim engeli kalkmıştı.

  • 3 Kasım 2010: Ekimde kaldırılan engelin ardından; Deniz Baykal’ın gizli görüntülerinin YouTube üzerinde paylaşılması üzerine 1 ay sonra tekrardan erişim engeline maruz kalmıştı. Görüntüler kaldırıldıktan 2 ay sonra erişim engeli açılmıştı.

Ahmet Davutoğlu ses kaydı olayo

  • 27 Mart 2014: Döneminin MİT Müsteşarı, Bakanlık Müsteşarı ve Genelkurmay 2. Orgeneral Başkanı’nın; zamanın Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun ofisinde konuşulan ses kayıtlarının YouTube’da yayınlanması üzerine tekrardan erişim engeli yemişti. Ses kaydının site üzerinden kaldırılması sonucunda, site tekrardan 3 Haziran’da açılmıştı.

  • 6 Nisan 2015: Anadolu Ajansı “Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın öldürülmesine ilişkin soruşturmaya konu görüntü, ses ve videoların yayınlandığı internet sitelerinde erişimin engellenmesine” dair karar verdiğini açıklamıştı. Bu sitelerin içerisinde X (Twitter) platformu da dahildi.

Vikipedi de bu yasaktan nasibini almıştı.

Wikipedia erişim engeli

Vikipedi’nin Türkiye’yi terör örgütleri ile işbirliği içerisinde gösterdiği içerikleri yayınlayan site, 29 Nisan 2017’de erişime engellenmişti. 

Üstelik bu içeriklerin kaldırılması konusunda Vikipedi uyarılmış ve belirli bir süre verilmiş ancak site, bu içerikleri kaldırmamakta epey ısrarcı olmuş anlaşılan. Engele yönelik geçtiğimiz senelerde Wikimedia, #WeMissTurkey (#TürkiyeyiÖzledik) adlı etiketiyle erişim engelinin kaldırılmasını istemişti. 2018’de bu konu özelinde resmî YouTube hesaplarından Türkiye’ye özel bir video bile hazırlamıştı. Ocak 2020’de yapılan itirazlar sonucu erişim engeli kaldırılmıştı.

https://www.youtube.com/watch?v=nhrsnqvmhxg

Türkiye’nin en çok ziyaret edilen siteleri arasında yer alan Ekşi Sözlük ise hâlâ erişime kapalı.

ekşi sözlük erişim engeli

Dönem dönem sürekli erişim engeli getirilen site, 2023 yılının Şubat ayında bir kez daha erişim engeli yedi. Günümüzde başka bir domain üzerinden site kullanıma açık olsa da, orijinal siteye girmek mümkün değil.

ekşi sözlük erişim engeli

Bu erişim engelinin sebebi ise, geçtiğimiz Şubat ayında yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında sitedeki bilgi kirliğinin önüne geçilememesiydi.

Ekşi Sözlük Yönetimine Sitenin Kapatılmasının Altında Yatan Nedenleri Sorduk: İşte Aldığımız Yanıtlar

Erişim engeli denilince tabii ki X (Twitter)’i bu listeye dahil etmesek olmazdı. Nedir bu kuşun çektikleri?

Twitter erişim engeli,twitter banned, twitter censored

Daha önce ülkede pek çok tartışmaya sebep olan X (Twitter), bu furyadan nasibini almasa olmazdı. Geçmişte çokça erişim kısıtlaması getirilen site, 20 Mart 2014 tarihinde Ahmet Davutoğlu’nun ofisinde konuşulan ses kayıtlarının platformunda yayınlanması üzerine yasaklanmıştı. Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ise bu engele yönelik şu sözleri kullanmıştı: “Twitter mivitır hepsinin kökünü kazıyacağız. Uluslararası camia şunu der, hiç beni ilgilendirmiyor”

Dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise bu konuya yönelik bir gönderi paylaşmıştı:

Başa dön tuşu